Bij de taak van afscheid nemen in psychotherapie ligt in de clientgerichte literatuur de nadruk op de verschillende aspecten van de relatie (relationeel, emotioneel, existentieel). Elke therapeut doet er goed aan zicht te ontwikkelen op de eigen motieven rond afscheid nemen of afscheid vermijden. Dit om het proces van de cliënt op dat vlak niet te verstoren vanuit de eigen behoeftes. Er blijkt meer overeenkomst dan verschil te zijn tussen de verschillende psychotherapeutische stromingen in de manier waarop ze therapie beëindigen. Het integratief CMRA-model probeert met vier verschillende elementen het afscheid te optimaliseren. Dit model kan een leidraad bieden bij het afscheid nemen. Bij cliënten met hechtingsproblemen lijkt de aanwezigheid in het hier-en-nu, met voldoende aandacht voor emotieregulatie en afscheidsbarsten (termination ruptures) van groot belang. Het werken met afscheidsbarsten, als bewerking van het fasemodel voor het herstellen van alliantiebarsten van Safran en Muran, zou een houvast kunnen bieden om tot verdieping te komen bij het afscheid. Beide modellen worden geïllustreerd aan de hand van een praktijkvoorbeeld.
afscheid, therapeutische relatie, hechting, integratieve modellen
Het tijdschrift Persoonsgerichte experiëntiële Psychotherapie is het wetenschappelijke tijdschrift voor professionals in de GGZ in Nederland en Vlaanderen die werken vanuit of affiniteit hebben met het persoonsgerichte (client centered) referentiekader.